ΜΑΡΙΛΕΝΑ ΚΟΠΠΑ*
ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ. Κάθε μουσουλμάνος που έχει την οικονομική δυνατότητα, πρέπει να επισκεφτεί αυτούς τους ιερούς τόπους -το γνωστό Χατζ - που συνδέεται με την εικόνα της Σαουδικής Αραβίας ως πνευματικής κοιτίδας του Ισλάμ. Ας μη ξεχνάμε ότι ο Σουλτάνος που αποκαθήλωσε η Κεμαλική εθνική επανάσταση στη Τουρκία έφερε τον τίτλο του Χαλίφη, δηλαδή του προστάτη των πιστών. Μάλιστα, ο Σουλτάνος Αμπτούλ Χαμίντ κατασκεύασε σιδηροδρομικό δίκτυο που συνέδεε την Κωνσταντινούπολη με τις ιερές πόλεις, γνωστός και ως σιδηρόδρομος Χατζ. Ο Ερτνογάν λοιπόν διεκδικεί κάτι από αυτή τη χαμένη αίγλη του Χαλιφάτου. Αυτό το μήνυμα δεν είναι αποκομμένο από μία γενικότερη στρατηγική.
Διαμεσολαβητής
Δεν πρέπει κανείς να βλέπει μόνο τη μαντίλα της συζύγου Ερντογάν, που προκαλεί ένα ταμπού της Κεμαλικής-κοσμικής Τουρκίας. Πρέπει επίσης να συνυπολογίσουμε ότι η Τουρκία διεκδικεί σήμερα ρόλο διαμεσολαβητή στις σχέσεις της Δύσης με το Ιράν, όπως διεκδίκησε στο παρελθόν ρόλο διαμεσολαβητή στις σχέσεις Ισραήλ-Ιράν και Ισραήλ-Συρίας.
Παρομοίως η Τουρκία διεκδικεί απευθείας ερείσματα στην αραβική κοινή γνώμη και, γενικότερα, τον Ισλαμικό κόσμο. Η Τουρκική εμπλοκή στην αποστολή στη Γάζα, καθώς και η απειλή του Ερντογάν να συνοδεύσει προσωπικά την επόμενη, μετατρέπει τον πρωθυπουργό της Τουρκίας σε λαϊκό ηγέτη, όχι απλά για τον μικροαστό του τουρκικού μαχαλά, αλλά για ένα πλήθος μικροαστών του ισλαμικού κόσμου, που εξαπλώνεται από τον βρετανικό βορρά έως το Αλγέρι, για να μην αναφερθούμε στην φιλο-παλαιστινιακή κοινή γνώμη.
Η «γέφυρα»
Όλα αυτά υποτίθεται ότι υπηρετούν το μετά-Οθωμανικό δόγμα. Ας μη ξεχνάμε ότι στον Οργανισμό της Ισλαμικής Συνέλευσης, το Ψευδοκράτος της Κύπρου έχει θέση παρατηρητή. Αυτό είναι ένα απτό όφελος. Όμως, το νέο δόγμα δε βασίζεται στην αρχή μίας αναβίωσης των ισλαμικών ερεισμάτων και μόνο. Η γενικότερη στρατηγική υποτίθεται ότι συμπεριλαμβάνει το ίδιο «βαθιές» σχέσεις με τη «Δύση», όπως για παράδειγμα τη βήμα-προς-βήμα προσέγγιση με την Ε.Ε.
Το ερώτημα είναι πόσο βιώσιμη είναι αυτή η στρατηγική. Γιατί η Τουρκία δεν φαίνεται ν' αντιτίθεται στον απλοϊκό διαχωρισμό ανατολής-δύσης, αλλά αντίθετα να χτίζει πάνω σε αυτό την εικόνα μιας «γέφυρας», που δε γνωρίζουμε τη σταθερότητα της.
Πρώτον, επειδή τελικά η εικόνα μία «ανατολικής δύναμης» λειτουργεί αρνητικά στην εικόνα ενός πρότυπου κοσμικού κράτους που για χρόνια η Τουρκία καλλιεργούσε στη δύση. Για παράδειγμα, οι απλοϊκές αναφορές Μέρκελ-Σαρκοζύ, που οριοθετούν την Ευρώπη αφήνοντας έξω την Τουρκία αποκτούν σήμερα ερείσματα σε μία φοβισμένη από τη κρίση και ολοένα και πιο ξενοφοβική «λευκή» Ευρώπη.
Δεύτερον, επειδή υπάρχει έλλειψη μέτρου. Η Χαμάς θεωρείται ακόμα τρομοκρατική και όχι αντιστασιακή οργάνωση από μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης της Ευρώπης και των ΗΠΑ. Όσο η ακραία στάση του Ισραήλ συναντά μία εξίσου ακραία απάντηση, το αποτέλεσμα είναι η αυτο-εκπλήρωση μία προφητείας: τη σύγκρουση ανατολής-δύσης.
* Είναι ευρωβουλευτίς του ΠΑΣΟΚ, αντιπροέδρος της επιτροπής ευρωτουρκικών σχέσεων του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου