Κυριακή 12 Δεκεμβρίου 2010

Γιατί είναι απαραίτητο το θέατρο



ΠΕΤΡΟΣ ΑΥΓΕΡΙΝΟΣ*

ΚΕΡΚΥΡΑ. (Το σημείωμα αυτό απευθύνεται αποκλειστικά σε σκεπτόμενους συμπολίτες. Ή αλλιώς, η «επανάσταση του αυτονόητου» που θα ‘λεγε και ο πρωθυπουργός μας). Το Θέατρο (η επιτομή όλων των Τεχνών -και με την υπενθύμιση εδώ ότι το Θέατρο γεννιέται και γίνεται αποκλειστικά στη μητρική του Γλώσσα), είναι για την Ελλάδα όπως το «γάλα» και το «ψωμί». Ακόμα κι αν δεν είναι το «φαΐ», είναι οπωσδήποτε το «προσφάι». Σε περιόδους δε που οι πολιτικο-κοινωνικο-οικονομικές συνθήκες δυσχεραίνουν, πολύ πιο απαραίτητο (βλέπε: την περίοδο της Γερμανικής κατοχής ή την περίοδο της Χούντας -για να σταθώ μόνο στην πρόσφατη ιστορία).
Γιατί το θέατρο μετατρέπει αυτόματα την ανθρώπινη εμπειρία σε αυταπόδεικτη Γνώση. Προτάσσοντας την ειρηνική, δημιουργική μας συνύπαρξη. Και να το πω απλά: γιατί το Θέατρο μπορεί και ενώνει (όσο ίσως άλλος κανείς αλλά και τίποτα περισσότερο δεν μας ενώνει). Μια παράσταση αρχαίας ελληνικής τραγωδίας, επί παραδείγματι, μπορούν να την παρακολουθήσουν από το διπλανό στασίδι το ίδιο γόνιμα και δημιουργικά: ένας ορθόδοξος, ένας καθολικός ή ένας μουσουλμάνος, ένας «αριστερός» ή ένας «δεξιός», ένας φτωχός ή ένας πλούσιος, ένας λευκός ή ένας μαύρος, ένας καθηγητής πανεπιστημίου ή ένας αγρότης. Το ιερό του Ασκληπιού χτίστηκε δίπλα στο θέατρο της Επιδαύρου. Ή το αντίστροφο. Τυχαίο;
Γιατί το Θέατρο (εκτός από την «ίαση των ψυχών») μπορεί και εμπνέει (χαρίζει εμπνοή), υπενθυμίζοντάς μας αέναα, με τρόπο συναρπαστικό, ότι ο καθένας από μας δεν είμαστε παρά κομμάτι μιας κοινής, μιας πανανθρώπινης μοίρας. Γιατί όσο από χώμα ή από νερό κι αν γεννηθήκαμε, ποτέ δεν έπαψε η ψυχή να αποτελεί την πιο λεπτή, την πιο αξεπέραστη, την ανώτερη μεταφυσική ύλη.
Γιατί το Θέατρο μπορεί και καλλιεργεί τους κοινούς μας τόπους, τις αξίες μας (ότι μπορέσαμε να αποθησαυρίσουμε ύστερα από αιώνων συνύπαρξη). Γιατί το Θέατρο είν' ο καθρέφτης της ζωής. Είμαστε όλοι εμείς καθένας χωριστά. Το πρόσωπο, τα μάτια μας, τα κόκκινα χείλη. Τα αναγκαία ονειρεμένα, μαγικά ταξίδια μας στ' απόκρυφα του νου (που «φαντασία» τα ονομάζουν οι αδαείς), εκεί που ο χρόνος καταλύεται κι ο άνθρωπος νικάει με φως το εκ γενετής θεριό: το φόβο.
Γιατί το Θέατρο είναι ο Μύθος μας και η διαρκής μας Παρηγορία. Είναι η μελωδία και ο ρυθμός της Ύπαρξης αλλά και η μεταξετασταία μας ύλη. Το Θέατρο είναι η ζωντανή ιστορία του τόπου μας καθώς αναπαράγεται, αλλά κι η ιστορία των δικών μας πονεμένων, περασμένων ανθρώπων. Το Θέατρο είναι η χαρά, το γέλιο και το δάκρυ μας, ο πόνος, η οργή, η ματαίωση. Μα πάνω απ' όλα, είναι η αντίστασή μας στη φθορά και στο θάνατο. Με λίγα λόγια, η μεταφυσική μας υπεραξία.

Επαγγελματικό θέατρο

Και να το πούμε και τούτο. Η Κέρκυρα (κι ακολουθούνε κατά πόδας και τα υπόλοιπα Ιόνια νησιά) θεωρείται «τουριστικός» προορισμός. Αλλά φευ! Με κατεστραμμένο τον πρωτογενή κι ανύπαρκτο σχεδόν τον δευτερογενή τομέα. Και το χειρότερο; Με τη μικρότερη επίδοση σε εισαγωγές στα Πανεπιστήμια. Και με επίσημο ποσοστό αναλφάβητων που δεν δικαιολογείται πλέον. Σε τέτοιους τόπους, οι εκλάμψεις «νέον» παραβιάζουν βάναυσα την απεραντοσύνη της νυχτός και τη «συνομιλία» με τη φύση. Ακυρώνοντας σχεδόν τα ανθρώπινα χαρακτηριστικά. Οι νέοι καταναλώνουν την ψευδαίσθηση ότι η ζωή (μέσα από «ήσσονα προσπάθεια») δεν είναι παρά μια «ξέφρενη πιλάλα». Όπως αντιλαμβάνεστε, καθίστανται ευκόλως χειραγωγήσιμοι κι ανίκανοι (επιεικώς) να αναλάβουν ευθύνες. Γι αυτό, σε τέτοιους τόπους, το Θέατρο είναι Διπλά απαραίτητο. Στο βαθμό που μπορεί να επαγγελθεί την ουσία.
Υ.Γ.1: Μιλώ για το επαγγελματικό θέατρο. Που αν δεν είχε ανακαλυφθεί, θα έπρεπε να το επινοήσουμε. Και να το ενισχύσουμε με νύχια και με δόντια, έχουμε και δεν έχουμε, μπορούμε και δεν μπορούμε. Μιλώ πάνω απ' όλα, για τη δημιουργία συνθηκών εδώ στον τόπο μας, που να ευνοεί την πρωτογενή δημιουργία. Η Εφτάνησος παρέδωσε στο νεοελληνικό μας θέατρο τα κλειδιά (δε λέω τα έργα, λέω τα κλειδιά) για να αναπτυχθεί η σύγχρονη ελληνική δραματουργία. Οι νέες αρχές του τόπου μας (Δήμος και Περιφέρεια) έχουν ύψιστο καθήκον να το θέσουν σε άμεση προτεραιότητα. Όπως και στα υπόλοιπα καυτά ζητήματα της δημόσιας ζωής, έτσι κι εδώ, δεν υπάρχει το παραμικρό περιθώριο να χαθεί ούτε μια μέρα. Ξεπερνώντας τον ερασιτεχνισμό και την εσωστρέφεια, τον επαρχιωτισμό, τη μιζέρια.
Υ.Γ.2: Το επαγγελματικό θέατρο είναι πολύ σοβαρή υπόθεση για να το εναποθέτουμε σε χέρια Δικηγόρων, Πολ. Μηχανικών, Γιατρών, Καθηγητών και λοιπών φιλόμουσων. Οι άνθρωποι αυτοί, καθ' όλα σεβαστοί, έχουν πιστεύω να προσφέρουν πολύ περισσότερα στο επάγγελμα και στο χώρο του ο καθένας.
Υ.Γ.3: Και μια απορία, αν μου επιτρέπετε. Την κουβαλάω 5 χρόνια τώρα, απ' όταν πρωτοήρθα στην Κέρκυρα. Πώς γίνεται, εμείς «οι απόγονοι του Εφτανησιακού πολιτισμού», να λέμε ότι «στηρίζουμε» τον πολιτισμό, απαξιώνοντας ταυτόχρονα και υποτιμώντας βάναυσα τους ίδιους τους καλλιτέχνες;

*καλλιτεχνικός διευθυντής του ΘΕΑΤΡΟΥ ΤΟΥ ΙΟΝΙΟΥ.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Bookmark and Share