Τετάρτη 11 Μαΐου 2011

Μουλαρώνω

Asprilexi Logo

 

 

Μουλαρώνω
Θέμα εβδομάδας: Το ζώο μέσα μας...
 
   
   
   
Μουλάρι είναι το στείρο ζώο που προέρχεται από τη διασταύρωση αλόγου με γάιδαρο. Η ελληνική λόγια εκδοχή είναι ημίονος = «μισός γάιδαρος». Το ρήμα «μουλαρώνω» στη νέα ελληνική σημαίνει «πεισματώνω», «δεν αλλάζω με τίποτα τη γνώμη μου».

Η λέξη προέρχεται από το λατινικό «mula», θηλυκό του επιθέτου «mulus» = νόθος, όχι γνήσιος, που πέρασε στην ελληνική γλώσσα κατά την ελληνιστική  περίοδο. Στη μεσαιωνική ελληνική προστέθηκε η υποκοριστική κατάληξη –άριον, ενώ συναντούμε επίσης και τις εκδοχές «μολάριον» και «μουλάριν».

Στη μεσαιωνική ελληνική συχνότερα απαντάται η λέξη «μούλα» («μούλαν εκαβαλλίκευσεν μαύρην ώσπερ ελαία», Διήγησις Αχιλλέως, 213).το ουσιαστικό «μουλάρι» το συναντούμε στο έπος του Διγενή, στο Χρονικόν του Μωρέως («και τες οικονομίες ώρισεν κι εκφορτώσασι σ’ αμάξια και μουλάρια» -6129).

Το ρήμα χρησιμοποιείται στη Νέα Ελληνική ως αμετάβατο και περιγράφει την άρνηση του ζώου να προχωρήσει, παρά τις παραινέσεις (ή και τη βία) του οδηγού του, κάτι που φαίνεται ακόμη πιο γλαφυρά στις περιφραστικές εκφράσεις που περιγράφουν την ίδια συμπεριφορά και προέρχονται από το ίδιο ζώο: στυλώνω τα πόδια, τα στυλώνω, είναι μουλάρι (στο πείσμα).

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Bookmark and Share