ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗ ΟΧΛΟΥΣΩΝ ΧΡΗΣΕΩΝ..Μια κριτική στην προχειρότητα με αφορμή την προχειρότητα της κριτικής

Από την παρουσίαση της μελέτης «οχλουσών χρήσεων» μέχρι σήμερα παρακολουθούμε με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τα δημοσιεύματα και τις αντιδράσεις των φορέων της Κερκυραϊκής κοινωνίας σε σχέση με τις προτάσεις της.
Και παρά τη θετική υποδοχή της από σημαντικό τμήμα των φορέων και παρατάξεων του Νομού, δεν έλειψαν και αρκετές αντιρρήσεις.
Ενώ οι περισσότερες αιτιάσεις εις βάρος της μελέτης ξεκινούν από υγιή κίνητρα, εν΄ τούτοις, η κριτική που ασκείται από ορισμένους φορείς ή και πολίτες, εκτός από τον (θεμιτό) υποκειμενισμό, περιέχουν και στοιχεία που, όσο καλόπιστος κι αν είναι κανείς, δεν μπορεί παρά να τα ερμηνεύσει ως υπαινιγμούς διαπλοκής. Εκφράσεις όπως «καθ΄ υπόδειξιν πρόταση», «τεχνητό έγγραφο», «λύση πολιτικών ισορροπιών ανάμεσα στις φατρίες του οικονομικού και πολιτικού μπλόκ εξουσίας» κ.α. έχουν δημοσιευτεί επώνυμα στον τοπικό τύπο και το διαδίκτυο.
Πραγματικά δεν είμαστε σε θέση να αντιληφθούμε αν οι παραπάνω χαρακτηρισμοί εντάσσονται σε ένα «παγιωμένο» ύφος και ήθος του πολιτικού διαλόγου στο νησί, ή αν όντως οι προτάσεις της μελέτης είναι τόσο ενοχλητικές ώστε να επιτρέψουν σε κάποιους να υπερβούν όχι μόνο τα όρια της κοσμιότητας αλλά και αυτά της νομιμότητας.
Προκειμένου να αποκατασταθεί η αλήθεια, όχι τόσο με σκοπό την υπεράσπιση της ακεραιότητας και του επιστημονικού κύρους της μελετητικής ομάδας, (στοιχεία που δεν θεωρούμε ότι κινδυνεύουν από άστοχες και πρόχειρες κριτικές), αλλά κυρίως για την ενημέρωση της τοπικής κοινωνίας για τα ζητήματα που επιχειρεί ν΄ αντιμετωπίσει η μελέτη, είμαστε υποχρεωμένοι να επανέλθουμε με την παρούσα δημοσίευση.
Μέχρι στιγμής οι οξύτερες αντιδράσεις σχετίζονται με τις προτάσεις γα τη χωροθέτηση ΧΥΤΥ και την αποκατάσταση των λατομείων στην περιοχή Τρουμπέτα.
Απορρίμματα
Η μελέτη, παρ’ όλο που δεν αποτελούσε συμβατικό αντικείμενό της, ανέδειξε το θέμα της ολοκληρωμένης διαχείρισης απορριμμάτων στο νομό ως το πρωτεύον, θεωρώντας τη χωροθέτηση του ΧΥΤΥ ως το απλούστερο στην επίλυσή του. Ακόμα και στην παρουσίαση τονίστηκε ότι η εκπαίδευση της κοινωνίας για διαλογή στην πηγή, αλλαγή των καταναλωτικών προτύπων, ενεργό συμμετοχή στη διαδικασία ανακύκλωσης κλπ. είναι το ακριβότερο τμήμα της όλης προσπάθειας και απαιτεί γενναίες πολιτικές πρωτοβουλίες και πόρους.
Επί πλέον η μελέτη επιχειρεί να εκτιμήσει τον όγκο και τη σύνθεση των απορριμμάτων του νομού, διαπιστώνει την ανάγκη ολοκληρωμένης διαχείρισης, προτείνει εγκαταστάσεις διαλογής και κομποστοποίησης, εκτιμά τις απαιτήσεις σε εκτάσεις και το χρόνο ζωής των υποδοχέων των υπολειμμάτων.
Σε σχέση με τη χωροθέτηση του υποδοχέα των εγκαταστάσεων επεξεργασίας των απορριμμάτων και ταφής των υπολειμμάτων η μελέτη ανέδειξε ότι η αυτονόητη απαίτηση για μεγιστοποίηση της απόστασης τους από τους οικισμούς ή οποία σε συνδυασμό με την υψηλή πυκνότητα τους σε όλο το νησί και την απαίτηση για εγγύτητα με τον κύριο παραγωγό απορριμμάτων του νησιού (πόλη της Κέρκυρας) προσδιορίζουν τις περιοχές όπου είναι εφικτή αυτή η χωροθέτηση: Πρόκειται για εκτάσεις που λόγω των παραπάνω περιορισμών είναι πεπερασμένες και βρίσκονται ανατολικά του διπόλου Τεμπλόνι –Πουλάδες και βόρεια του οικισμού των Πουλάδων. Επιπλέον, τόσο στο κείμενο, όσο και στη δημόσια παρουσίαση, ανεγνωρίσθη η ανάγκη για περαιτέρω εξειδίκευση των κριτηρίων χωροθέτησης των εγκαταστάσεων ολοκληρωμένης διαχείρισης στη βάση άλλων δεσμευτικών κριτηρίων (τοπικά υδρογεωλογικά χαρακτηριστικά, γεωτεχνική αναγνώριση, μικροκλίμα, περιβαλλοντική ευαισθησία, κλπ.) που όμως δεν αποτελούσαν αντικείμενό της.
Λατομεία
Εις ό,τι αφορά την επαναλειτουργία των λατομείων Τρουμπέτα, μοναδικός σκοπός της πρότασης είναι η συνολική αποκατάσταση τους. Θεωρώντας τη σημερινή κατάσταση αποτέλεσμα περιβαλλοντικού εγκλήματος, όχι μόνο σε σχέση με τις αλλοιώσεις στο ανάγλυφο αλλά και σε σχέση με τους κινδύνους κατολισθήσεων, κρίναμε ότι το κόστος της αποκατάστασης πρέπει να βαρύνει τον εργολάβο, ό οποίος είναι και κατά νόμον υπέυθυνος για την αποκατάσταση και όχι το Ελληνικό δημόσιο και θέσαμε συγκεκριμένους όρους για την αδειοδότηση.
Ο σημαντικότερος απ΄ αυτούς, που αποτελεί ασφαλιστική δικλείδα για την εξασφάλιση του δημόσιου συμφέροντος, είναι η απαίτηση για κατάθεση υψηλής εγγυητικής επιστολής ικανής να καλύψει το σύνολο του κόστους αποκατάστασης μετά την ολοκλήρωση της εκμετάλλευσης. Επιπλέον προσδιορίσαμε το περιεχόμενο της αποκατάστασης όχι μόνο στην εξομάλυνση του αναγλύφου αλλά και στην υποχρέωση για κάλυψη με φυτικές γαίες, φύτευση, εγκατάσταση συστήματος άρδευσης και περίφραξη για την αντιμετώπιση κινδύνων από βόσκηση. Ο αντίλογος ο οποίος υιοθετεί τη λύση της απαλλοτρίωσης και της αποκατάστασης με δημόσιους πόρους μεταθέτει το κόστος της επίλυσης του προβλήματος στο Ελληνικό δημόσιο δηλαδή στην κοινωνία. Τέλος, στην αιτίαση ότι κάθε φορά παρακάμπτεται ο νόμος με αποτέλεσμα τη διαιώνιση της περιβαλλοντικής καταστροφής στην περιοχή, είναι προφανές ότι μια μελέτη δεν είναι δυνατόν να αποδεχθεί ως ειδικό δεδομένο μιας περιοχής τη χαλαρότητα στην τήρηση των νόμων, ή τις όποιες διαπλοκές ανάμεσα στη διοίκηση και τα τοπικά οικονομικά συμφέροντα.
Κρίνοντας ότι οι αντιρρήσεις επί των προτάσεων ακόμα και στις περιπτώσεις όπου έχουν χρησιμοποιηθεί νομικά επιλήψιμοι χαρακτηρισμοί ξεκινούν από πραγματικό ενδιαφέρον για το μέλλον του νησιού και όχι από ιδιοτελείς αφετηρίες, αντιπαρερχόμεθα (επί του παρόντος) τους συκοφαντικούς χαρακτηρισμούς επιχειρώντας να επαναφέρουμε τη συζήτηση στο επίπεδο και το περιεχόμενο που της αντιστοιχεί.


Για τη «θεωρημα Α.Ε.»


Νικηφόρος Μπαλατσινός
Πρόεδρος Δ.Σ.